63- Şanlıurfa Yöresi Halk Oyunları

ŞANLIURFA YÖRESİ HALK OYUNLARI

OYUNLARIN ÇALGILARI
Meydanlarda ve Kapalı Yerlerde: Davul-Zurna.

Ağır hava - Halay, Erkek, Kadın
Ağır oyun - (Bak. Ağır hava)
Alay - (Bak. Halay)
Halay - Halay, Erkek.
Alaya - (Bak. Halay)
Arabi oyun - (Bak. Arap oyunu)
Arap oyunu -
Avşar Halayı - Halay, Erkek.
Barak Halayı - Halay, Erkek, Kadın.
Barak iki kamış oyunu - (Bak. Çifte kamış)
Cezayir oyunu -
Çatal Kamış - (Bak. Çifte kamış)
Çifte Kamış - Halay, Erkek.
Çındır -
Demirci oyunu -
Depçe -
Döne - Erkek, Kadın, Tek - Toplu.
Dörtlük - Halay, Erkek.
Dörtlü cyunu - Halay, Erkek.
Düzey oyun - Halay, Erkek.
Göven -
Hakari havası - Halay, Erkek.
Hekari havası - (Bak. Hakari havası)
İki Kamış - (Bak. Çifte Kamış)
Kaba oyun - Halay, Erkek.
Kalkan Kılıç oyunu - (Bak. Kılıç Kalkan oyunu)
Karşılıklı kol oyunu - Karşılama, Erkek, Kadın, Çifte - Toplu.
Keçeli oyunu - Halay - Erkek.
Keriboz - Halay, Erkek.
Kılıç Kalkan - Erkek, Çift - Toplu.
Lörke - Bar - Halay, Erkek, Kadın, Karma.
Lörkey - (Bak. Lorke)
Mısri oyunu -
Mimiy oyunu -
Mimi teşi havası -
Nahsani havası -
Nahseni havası - (Bak. Nahsani) Nahsey -
Noksanı havası - (Bak. Nahsani havası)
Pekmez oyunu -
Sanem oyunu -
Senam oyunu - (Bak. Sanem oyunu)
Senem oyunu - (Bak. Sanem oyunu)
Sarhoş havası -
Sıçrama -
Şirvan oyunu -
Veylişhane -

 

Güneydoğu illerimizden biri olan Şanlıurfa'da da Halaylar oynanmaktadır. Halaylara Davul Zurna eşlik etmektedir. Halaylardan başka dört kişi tarafından değneklerle oynanan Değnek oyunu ile Kılıç- Kalkan oyunu da vardır.

Halaylar bilindiği gibi oyuncuların birbirlerine tutunarak oynadıkları disiplinli bir dizi oyunudur. Urfa Türk halk dansları yeni zamanlarda folklorcularımız tarafından ciddi bir biçimde araştırılmıştır. Bu araştırmalar sonunda yörenin en orijinal giysileri bulunmuştur. Bugün bu elbiseler kullanılmaktadır. Şanlıurfa oyunları yalnız kızlar tarafından oynandığı gibi yalnız erkekler tarafından da oynanmaktadır. Bu ilimizde kullanılan Davul diğer yöre davullarından daha büyüktür.

Şanlıurfa ilimizde en çok sevilip oynanan oyunlarımızdan bazıları şunlardır:

Girani, Deriko, iki ayak, Değnek Oyunu, Terge, Ömer (Urfalıyam ezelden), Kımıl, Düz, Ağırlama, Süse, Lorke, Koçeri, Cezayir, Nure, ve Teşi.

Geleneksel kadın Giysileri : Urfada genç kız başlığına Taç denir. Taç kırmızı Fes üzerine pusu sarılarak meydana gelir. Fesin üst kısmına gümüşten Tepelik konur, ön kısmına da gümüş takılar takılır. Arkaya bele kadar inen saç bağları bağlanır. Vücuda üstten Üçetek giyilir.

Üçetek bölgesel motiflerle işlenmiştir. Üçeteğin içinde Fistan (entari) üzerinde de Sığma denen Yelek bulunur. Şalvar (Tuman) uzun don biçimindedir. Bol yapılır, Yerli dokumadır. Ayaktaki Çoraplar beyaz yünden elle işlenmiştir. Ayaktaki Postal (yemeni) de yörede yapılmıştır. Kırmızı, siyah ve kahverengi olmaktadır. Belde Kemer ya da Belbağı vardır. Önlük Fistanın bel kısmından bağlanır. Yerli dokumadır.

Geleneksel Erkek Giysisi: Başta Sırmalı Pusu, sırtta yerli dokuma .puanlı, yakasız Gömlek bulunur. Gömleğin üzerine kırkdüğme yelek giyilir. Bele Çulha işi Şal sarılır, ayaktaki Şalvar Kabardin (Gabardin) kumaştır. Ayağa giyilen Postal ya da Yemeni genel olarak kırmızı renklidir. Diğer renkleri de vardır. Çoraplar örmedir, elde işlenmiştir.