Yanlış veya güncel olmayan bilgilere dayalı sağlık kararları alıyor olabilirsiniz. Sağlık bilgileri edindiğiniz kaynakların güncelliğinden ve doğruluğundan emin olun. Ayrıca daha sağlıklı bir yaşamla ilgili herhangi bir sorunuz olursa bir sağlık kuruluşuna başvurun.
Kendinizi hastalık ve rahatsızlıklara karşı korumak için her gün basit adımlar atabilirsiniz. Potansiyel sorunları erken tespit etmek ve sonrasında daha ciddi sorunları önlemek amacıyla uygun tedaviye başlayabilmek için gerekli sağlık taramalarını yaptırmak önemlidir. Yaptığınız sağlık seçimlerinin başkalarının sağlığını da etkileyebileceğini bilin.
Kanser
Yanlış Kanı: Kanser önlenemez.
Gerçek: Bilim insanları kanserden ölümlerin yüzde 50 veya daha fazlasına sosyal ve çevresel koşullarla sağlıksız seçimlerin neden olduğunu tahmin ediyor. Bu koşullar ve seçimler sağlıksız beslenme obezite veya sigara ve fiziksel hareketsizlik gibi sağlıksız insan davranışlarıyla sonuçlanabilir. Artık akciğer serviks kolon rektum ve cilt kanseri gibi birçok kanseri nasıl önleyeceğimiz hakkında daha fazla şey biliyoruz.
Genel olarak kanseri önlemeye yardımcı faktörler şunlardır:
Sigara veya diğer tütün ürünlerini kullanmamak
İkincil dumandan kaçınmak
Çok fazla alkol tüketmemek
Kilo almaktan kaçınmak ve sağlıklı bir kiloyu korumak
Günde beş porsiyon veya daha fazla meyve ve sebze yemek düşük yağlı beslenmek
Kalorileri fiziksel aktivitelerle dengelemek
Bedensel yönden aktif olmak
Cildi güneş ışığından korumak
Toplumsal çabalara destek olarak sağlıklı bir sosyal ve fiziksel çevre geliştirmek
Meme Kanseri
Araştırmacılar menopoz sonrası kadınlardaki meme kanserlerinin dörtte biri ila üçte birinin fiziksel hareketsizlik ve aşırı kilo/obeziteye bağlı olduğunu tahmin ediyor.
Mamografi meme kanserini en erken ve tedavi edilebilir dönemde tespit etmek için mevcut en iyi yöntemdir. Bu dönem bir şişlik hissedebilmesinden ortalama 1 ila 4 yıl öncesidir. 40 yaşını aşkın kadınların her 1 ila 2 senede bir mamografi taraması yaptırmaları gerekir.
Sağlıklı bir kiloyu koruyun. Çocukluk ve yetişkinlik döneminde kilonun sınırlandırılması muhtemelen meme kanseri riskini azaltır. Aşırı kiloluysanız kilo vermek de riski azaltır.
Düzenli fiziksel aktivitenin meme kanseri riskini azaltması muhtemeldir.
Okul temelli beden eğitimi dersleri ve yürüyüş parkurları oluşturulması gibi toplumun fiziksel aktivitesini artırma çabaları size de katkı sağlayabilir.
Serviks (Rahim Ağzı) Kanseri
Serviks kanseri kadınlar düzenli olarak en azından her üç yılda bir Pap testi denilen bir testle tarama yaptırdıklarında genellikle önlenebilir. Pap testi rahim ağzındaki anormal hücreleri bulabilir. Bu hücreler zaman içinde kansere dönüşebilir ve bunun gerçekleşmesi yıllar sürebilir. Pap testinin sonuçları kanser haline gelebilecek anormal hücreler olduğunu gösterirse tedaviye başlanabilir. Çoğu durumda bu tedavi gelişmekte olan serviks kanserini önler.
Pap testleri ayrıca serviks kanserini erken bulabilir. Erken bulunduğunda tedavi olma şansı çok yüksektir. Erken bulunduğunda ve tedavi edildiğinde rahim ağzı kanseri yüksek olasılıkla iyileşebilir. Rahim ağzı kanserini önlemek için yapabileceğiniz en önemli şey düzenli Pap testi yaptırmaktır.
Rahim ağzındaki anormal hücreler ve kanserli hücreler başlangıçta her zaman belirti göstermez. Bu yüzden hiçbir belirti olmasa bile serviks kanseri için test yaptırmak önemlidir.
Kolorektal Kanser
50 yaş ve üzerindeyseniz bir kolorektal tarama testi hayatınızı kurtarabilir.
Kolorektal kanser genellikle kalın bağırsak veya rektumdaki poliplerde başlar. Bir polip orada olmaması gereken bir büyümedir. Zamanla bazı polipler kansere dönüşebilir.
Tarama testleri polipleri bulabilir böylece polipler kansere dönüşmeden alınabilir. Tarama testleri ayrıca kolorektal kanseri erken bulabilir. Erken bulunduğunda tedavi şansı iyi bir düzeydedir.
Araştırmacılar kolorektal kanserlerin dörtte biri ila üçte birinin fiziksel hareketsizlik ve aşırı kilo/obeziteye bağlı olduğunu tahmin ediyor.
Sağlıklı bir kiloyu koruyun. Çocukluk ve yetişkinlik döneminde kilonun sınırlandırılması ve aşırı kiloluysanız kilo vermenin kolorektal kanser riskini azaltması muhtemeldir.
Düzenli fiziksel aktivitenin kolorektal kanser riskini azaltması muhtemeldir.
Okul temelli beden eğitimi dersleri ve yürüyüş parkurları oluşturulması gibi toplumun fiziksel aktivitesini artırma çabaları size de katkı sağlayabilir.
Akciğer Kanseri
Tütün kullanımının önlenmesi kanser yükünü azaltmak için atılabilecek en önemli adımdır.
İkincil sigara dumanı sigara içmeyenlerde akciğer kanseri ve koroner kalp hastalığı riskinin yükselmesiyle ilişkilidir. İkincil sigara dumanı bilinen bir kanser etkenidir.
Sigarayı bırakmanın hem kısa hem de uzun dönemde yararları vardır sigaradan kaynaklanan hastalık riskini azaltır ve genel sağlığı iyileştirir.
Kapalı alanlarda sigara yasakları ve sigara vergileri gibi sınırlama çabaları sigara içimini ve ikincil dumana maruz kalınmasını azaltabilir.
Cilt Kanseri
Güneşin ultraviyole ışınlarına maruz kalmak cilt kanseri gelişiminde rol oynayan en önemli çevresel faktör gibi görünüyor. Güneşten koruyucu uygulamalar sürekli kullanıldığında cilt kanserini önleyebilir.
Herkes cilt kanserine yakalanabilir ama açık ten göz veya saç rengine sahip ailesinde cilt kanseri geçmişi olan kişisel cilt kanseri geçmişi olan sürekli güneşe maruz kalan hayatının erken döneminde güneş yanığı geçmişi olan belli tipte ya da çok sayıda benleri olan güneşe karşı hassas olan ve güneşten zarar gören çilli insanları da içeren bir grupta risk daha yüksektir.
Şu beş korunma yöntemini seçerek cildinizi güneşten koruyun: Gölge arayın örtünün şapka takın güneş kremi kullanın.
Kendinizi hastalık ve rahatsızlıklara karşı korumak için her gün basit adımlar atabilirsiniz. Potansiyel sorunları erken tespit etmek ve sonrasında daha ciddi sorunları önlemek amacıyla uygun tedaviye başlayabilmek için gerekli sağlık taramalarını yaptırmak önemlidir. Yaptığınız sağlık seçimlerinin başkalarının sağlığını da etkileyebileceğini bilin.
Kanser
Yanlış Kanı: Kanser önlenemez.
Gerçek: Bilim insanları kanserden ölümlerin yüzde 50 veya daha fazlasına sosyal ve çevresel koşullarla sağlıksız seçimlerin neden olduğunu tahmin ediyor. Bu koşullar ve seçimler sağlıksız beslenme obezite veya sigara ve fiziksel hareketsizlik gibi sağlıksız insan davranışlarıyla sonuçlanabilir. Artık akciğer serviks kolon rektum ve cilt kanseri gibi birçok kanseri nasıl önleyeceğimiz hakkında daha fazla şey biliyoruz.
Genel olarak kanseri önlemeye yardımcı faktörler şunlardır:
Sigara veya diğer tütün ürünlerini kullanmamak
İkincil dumandan kaçınmak
Çok fazla alkol tüketmemek
Kilo almaktan kaçınmak ve sağlıklı bir kiloyu korumak
Günde beş porsiyon veya daha fazla meyve ve sebze yemek düşük yağlı beslenmek
Kalorileri fiziksel aktivitelerle dengelemek
Bedensel yönden aktif olmak
Cildi güneş ışığından korumak
Toplumsal çabalara destek olarak sağlıklı bir sosyal ve fiziksel çevre geliştirmek
Meme Kanseri
Araştırmacılar menopoz sonrası kadınlardaki meme kanserlerinin dörtte biri ila üçte birinin fiziksel hareketsizlik ve aşırı kilo/obeziteye bağlı olduğunu tahmin ediyor.
Mamografi meme kanserini en erken ve tedavi edilebilir dönemde tespit etmek için mevcut en iyi yöntemdir. Bu dönem bir şişlik hissedebilmesinden ortalama 1 ila 4 yıl öncesidir. 40 yaşını aşkın kadınların her 1 ila 2 senede bir mamografi taraması yaptırmaları gerekir.
Sağlıklı bir kiloyu koruyun. Çocukluk ve yetişkinlik döneminde kilonun sınırlandırılması muhtemelen meme kanseri riskini azaltır. Aşırı kiloluysanız kilo vermek de riski azaltır.
Düzenli fiziksel aktivitenin meme kanseri riskini azaltması muhtemeldir.
Okul temelli beden eğitimi dersleri ve yürüyüş parkurları oluşturulması gibi toplumun fiziksel aktivitesini artırma çabaları size de katkı sağlayabilir.
Serviks (Rahim Ağzı) Kanseri
Serviks kanseri kadınlar düzenli olarak en azından her üç yılda bir Pap testi denilen bir testle tarama yaptırdıklarında genellikle önlenebilir. Pap testi rahim ağzındaki anormal hücreleri bulabilir. Bu hücreler zaman içinde kansere dönüşebilir ve bunun gerçekleşmesi yıllar sürebilir. Pap testinin sonuçları kanser haline gelebilecek anormal hücreler olduğunu gösterirse tedaviye başlanabilir. Çoğu durumda bu tedavi gelişmekte olan serviks kanserini önler.
Pap testleri ayrıca serviks kanserini erken bulabilir. Erken bulunduğunda tedavi olma şansı çok yüksektir. Erken bulunduğunda ve tedavi edildiğinde rahim ağzı kanseri yüksek olasılıkla iyileşebilir. Rahim ağzı kanserini önlemek için yapabileceğiniz en önemli şey düzenli Pap testi yaptırmaktır.
Rahim ağzındaki anormal hücreler ve kanserli hücreler başlangıçta her zaman belirti göstermez. Bu yüzden hiçbir belirti olmasa bile serviks kanseri için test yaptırmak önemlidir.
Kolorektal Kanser
50 yaş ve üzerindeyseniz bir kolorektal tarama testi hayatınızı kurtarabilir.
Kolorektal kanser genellikle kalın bağırsak veya rektumdaki poliplerde başlar. Bir polip orada olmaması gereken bir büyümedir. Zamanla bazı polipler kansere dönüşebilir.
Tarama testleri polipleri bulabilir böylece polipler kansere dönüşmeden alınabilir. Tarama testleri ayrıca kolorektal kanseri erken bulabilir. Erken bulunduğunda tedavi şansı iyi bir düzeydedir.
Araştırmacılar kolorektal kanserlerin dörtte biri ila üçte birinin fiziksel hareketsizlik ve aşırı kilo/obeziteye bağlı olduğunu tahmin ediyor.
Sağlıklı bir kiloyu koruyun. Çocukluk ve yetişkinlik döneminde kilonun sınırlandırılması ve aşırı kiloluysanız kilo vermenin kolorektal kanser riskini azaltması muhtemeldir.
Düzenli fiziksel aktivitenin kolorektal kanser riskini azaltması muhtemeldir.
Okul temelli beden eğitimi dersleri ve yürüyüş parkurları oluşturulması gibi toplumun fiziksel aktivitesini artırma çabaları size de katkı sağlayabilir.
Akciğer Kanseri
Tütün kullanımının önlenmesi kanser yükünü azaltmak için atılabilecek en önemli adımdır.
İkincil sigara dumanı sigara içmeyenlerde akciğer kanseri ve koroner kalp hastalığı riskinin yükselmesiyle ilişkilidir. İkincil sigara dumanı bilinen bir kanser etkenidir.
Sigarayı bırakmanın hem kısa hem de uzun dönemde yararları vardır sigaradan kaynaklanan hastalık riskini azaltır ve genel sağlığı iyileştirir.
Kapalı alanlarda sigara yasakları ve sigara vergileri gibi sınırlama çabaları sigara içimini ve ikincil dumana maruz kalınmasını azaltabilir.
Cilt Kanseri
Güneşin ultraviyole ışınlarına maruz kalmak cilt kanseri gelişiminde rol oynayan en önemli çevresel faktör gibi görünüyor. Güneşten koruyucu uygulamalar sürekli kullanıldığında cilt kanserini önleyebilir.
Herkes cilt kanserine yakalanabilir ama açık ten göz veya saç rengine sahip ailesinde cilt kanseri geçmişi olan kişisel cilt kanseri geçmişi olan sürekli güneşe maruz kalan hayatının erken döneminde güneş yanığı geçmişi olan belli tipte ya da çok sayıda benleri olan güneşe karşı hassas olan ve güneşten zarar gören çilli insanları da içeren bir grupta risk daha yüksektir.
Şu beş korunma yöntemini seçerek cildinizi güneşten koruyun: Gölge arayın örtünün şapka takın güneş kremi kullanın.
