Türk dil kurumu sözlüğüne göre dilimiz günlük , teknik, bilimsel, edebi,argo olmak üzere toplam altmışbin kelimeye sahip . Bu kelimelerin yüzde yetmişbeşini türkçe yüzde yirmibeşini yabancı kökenli kelimeler oluşturuyor.
1998 yılına ait bu verilerin elbette günümüzde değişikliğe uğradığını söylemek mümkün ama dilimize yeni eklenen bu kelimlerin ne kadarının TDK sözlüğüne girecek kadar doğru ve anlamlı olduğu tartışılır.
Şimdi oturalım ve küçük bir hesap kitap yapalım.
Çok zor değil sabah kalktığımızdan itibaren toplam kaç kelime kullandık?.
Bir kadın günde ortalama 30 bin kelime konuşur.
Bir erkek ise bunun yarısı kadar yani yaklaşık 15 bin kelime.
Bu kadar çok ağzımızı açıp kapatıyor , zaman ve kas kuvveti harcıyoruz .
Yalnız kendi zamanımızdan değil dinleyicillerin zamanından da çalıyoruz. Ne için? Günlük dilimizde kullandığımız toplam beşyüz kelimeyi günde altmış kere tekrar etmek için.
Bu ayda binsekizyüz yılda yirmibirbinaltıyüz tekrar eder.
Bir insanın altmış yıl yaşadığını fazredersek ömrü boyunca birmilyonikiyüzdoksanaltıbin kere aynı kelimeyi söylüyor ve öz dilinde yer alan ellibeşbin kelimeyi unutup bir kenara atıyor.
Bir de sayısı binlerle ifade edilen bu kelimeciklerin anlamınıöğrenmek yerine yenilerini uyduruvermek kolaylığı var. Bu konuyu ‘teoriken’* incelemek mümkün. Teoriken ne demek oluyorsa?
Teori , kuram anla.mına geliyor. Tükçe karşılığı olmasına rağmen dilimize girmeyi başarmış Fransızca bir kelime. –en eki ise arapçadan aldığımız bir takı. Hop diye fransızca arapça kırması Türkçe bir kelime ‘teoriken’. Harika! hem de bilim adamlarının dilinde. Kuramsal demek varken.
21.yüzyılda hele de globelleşmeye! (küreselleşmeye) başladığımız şu günlerde bir yabancı dil bilmemek yüzkızartıcı.
(Eyvah Türkçe’yi dahi bilmediğimizi unutmuşum!) Bir lisan bir insan , yüzyirmide bir lisan kaç insan?
Aslında AB sendromu ! (Down Sendromu gibi bir şey herhalde ne demekse) süreci içinde acaba biz bu Türkçeyi tamamen bıraksak da ingilizce falan mı konuşsak? Hazır adım başı elimize English Time broşürleri tutuşturulurken.
mesela günlük bir gazeteyi elinize alın ve yüksek sesle olduğu okumaya başlayın. Duyduklarınıza kendiniz bile güleceksiniz.
Tükçede özellikle zaman eki almış fillerin okunuşlarında ,halkın diline yerleşmiş yöresel olarak da farklılık gösteren biçimler vardır. -yapacağım kelimesinin okunuşu yazıldığı gibi değildir. Okunuşu –yapıcam şeklinde olmalıdır. (-yapçam değil ama!)
Dil gerçekten bir milletin kültürel zenginliği, kişliği , karakteridir. Dilden taviz vermek toplumca karaktersizleşmek anl¤¤¤¤¤ gelir. Eğer beni okuyabiliyorsanız bir PC niz ya da NOTEBOOK unuz (bilgisayar harika bir kelime , şükür!) ve İNTERNET (ağ) bağlantınız mutlaka vardır.
Çuvaldızı kendime kullandığımız beşyüz kelimeye günde iki yeni kelime eklemeye ne dersiniz?
Daha ne söyleyeyim? Eğer hata ettiysen ‘Dilim Seni Dilim Dilim Dileyim’
1998 yılına ait bu verilerin elbette günümüzde değişikliğe uğradığını söylemek mümkün ama dilimize yeni eklenen bu kelimlerin ne kadarının TDK sözlüğüne girecek kadar doğru ve anlamlı olduğu tartışılır.
Şimdi oturalım ve küçük bir hesap kitap yapalım.
Çok zor değil sabah kalktığımızdan itibaren toplam kaç kelime kullandık?.
Bir kadın günde ortalama 30 bin kelime konuşur.
Bir erkek ise bunun yarısı kadar yani yaklaşık 15 bin kelime.
Bu kadar çok ağzımızı açıp kapatıyor , zaman ve kas kuvveti harcıyoruz .
Yalnız kendi zamanımızdan değil dinleyicillerin zamanından da çalıyoruz. Ne için? Günlük dilimizde kullandığımız toplam beşyüz kelimeyi günde altmış kere tekrar etmek için.
Bu ayda binsekizyüz yılda yirmibirbinaltıyüz tekrar eder.
Bir insanın altmış yıl yaşadığını fazredersek ömrü boyunca birmilyonikiyüzdoksanaltıbin kere aynı kelimeyi söylüyor ve öz dilinde yer alan ellibeşbin kelimeyi unutup bir kenara atıyor.
Bir de sayısı binlerle ifade edilen bu kelimeciklerin anlamınıöğrenmek yerine yenilerini uyduruvermek kolaylığı var. Bu konuyu ‘teoriken’* incelemek mümkün. Teoriken ne demek oluyorsa?
Teori , kuram anla.mına geliyor. Tükçe karşılığı olmasına rağmen dilimize girmeyi başarmış Fransızca bir kelime. –en eki ise arapçadan aldığımız bir takı. Hop diye fransızca arapça kırması Türkçe bir kelime ‘teoriken’. Harika! hem de bilim adamlarının dilinde. Kuramsal demek varken.
21.yüzyılda hele de globelleşmeye! (küreselleşmeye) başladığımız şu günlerde bir yabancı dil bilmemek yüzkızartıcı.
(Eyvah Türkçe’yi dahi bilmediğimizi unutmuşum!) Bir lisan bir insan , yüzyirmide bir lisan kaç insan?
Aslında AB sendromu ! (Down Sendromu gibi bir şey herhalde ne demekse) süreci içinde acaba biz bu Türkçeyi tamamen bıraksak da ingilizce falan mı konuşsak? Hazır adım başı elimize English Time broşürleri tutuşturulurken.
mesela günlük bir gazeteyi elinize alın ve yüksek sesle olduğu okumaya başlayın. Duyduklarınıza kendiniz bile güleceksiniz.
Tükçede özellikle zaman eki almış fillerin okunuşlarında ,halkın diline yerleşmiş yöresel olarak da farklılık gösteren biçimler vardır. -yapacağım kelimesinin okunuşu yazıldığı gibi değildir. Okunuşu –yapıcam şeklinde olmalıdır. (-yapçam değil ama!)
Dil gerçekten bir milletin kültürel zenginliği, kişliği , karakteridir. Dilden taviz vermek toplumca karaktersizleşmek anl¤¤¤¤¤ gelir. Eğer beni okuyabiliyorsanız bir PC niz ya da NOTEBOOK unuz (bilgisayar harika bir kelime , şükür!) ve İNTERNET (ağ) bağlantınız mutlaka vardır.
Çuvaldızı kendime kullandığımız beşyüz kelimeye günde iki yeni kelime eklemeye ne dersiniz?
Daha ne söyleyeyim? Eğer hata ettiysen ‘Dilim Seni Dilim Dilim Dileyim’
Türk Dili Dergisi, Prof Hamza Zülfikar
