Türkiye'nin pahalılık haritası!

Hayat pahalılığı hızla Batı'dan Doğu'ya doğru kayıyor. Ailelerin bütçelerinden en büyük payı ayırdığı 10temel harcama kaleminin son 5 yıllık fiyat seyri dikkate alındığında, Güneydoğu ve Doğu Anadoluillerindeki ailelerin hayatı Batı'dakilere göre daha fazla zorlaştı. Zaten gelir düzeyi düşük olan bu illerdeözellikle eğitim, sağlık, su, elektrik ve gıda gibi temel ihtiyaçların fiyatına gelişmiş illerdekinden dahayüksek zamlar geldi.

​

Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) fiyat artışlarını gösteren endeksleri üzerinden yapılanhesaplamaya göre, Türkiye'de fiyatların en hızlı arttığı kent Kayseri. Türkiye'de fiyatlar 5 yılda ortalamayüzde 51 yükselirken, Kayseri'de bu oran yüzde 57,5'i buldu.

EGE VE AKDENİZ EN UCUZU
Gaziantep, Kilis, Diyarbakır, Şanlıurfa, Adıyaman, Muş, Bitlis, Hakkâri, Kars ve Ardahan da yine Türkiyeortalamasının üzerinde fiyat artışı yaşayan illerin başında geliyor. Yine Doğu Karadeniz Bölgesi'ndekiillerde yaşayanlar da 5 yılda ortalamanın üzerinde fiyat artışı ile karşılaştı. Ege ve Akdeniz Bölgesi'ndekiiller ise bu beş yıllık süreçte hayatın en az pahalılaştığı yerler. Antalya, Isparta ve Burdur Türkiye'de en az fiyat artışının olduğu illerin ilk sırasında bulunuyor. Üç büyük il içinde İzmir ise yüzde 47,5 ile yine endüşük fiyat artışının olduğu il durumunda.

Ailelerin yaşamlarını sürdürmek için vazgeçemeyeceği 10 temel harcama kalemine bakıldığında iseözellikle Güneydoğu ve Doğu Anadolu'da yaşayanların hayatının son 5 yılda daha da ağırlaştığıgörülüyor. Üstelik bu illerdeki zamların hızı, İstanbul, İzmir ve Ankara gibi büyük kentlerin çok üzerinde.

KİRADA DEPREM BÖLGESİ ÖNDE
Temel harcama grubunun başında gelen gıda fiyatları Kayseri, Van, Muş, Bitlis ve Hakkâri'de bir hayliyükseldi. Beş yıl sonunda bu illerdeki artış yüzde 72,5'i buldu. Gıdada Türkiye ortalaması ise yüzde66,3 düzeyinde. Kira artışı da yine dikkat çekici bir değişim gösteriyor. Genelde gelişmiş kentlerde kiraartış hızı Anadolu kentlerini daima geride bırakırken son beş yılda bu tablo da tersine döndü. Kirada enyüksek artış yaşayan iller Kocaeli, Sakarya, Düzce ve Yalova. Buralardaki kira artışı yüzde 100'üaşıyor. Bu denli yüksek kira artışında deprem sonrası konut ihtiyacının tam anlamıyla kapatılamamasının payı büyük. Ayrıca toplu konut yapımı da bu illerde düşük düzeyde. Yine Adana,Mersin, Osmaniye, Hatay ve Kahramanmaraş kira artışında Türkiye rekoru kıran iller listesinin üstsıralarında. Türkiye'de kira artışının en düşük yaşandığı yerler de Akdeniz Bölgesi'nde. Antalya, Ispartave Burdur yüzde 59,1 ile kira artışında ortalamanın altında kaldı.

SUDA LİDERLİĞİ DİYARBAKIR ALDI
Uzun yıllar İstanbul su zammında liderliği kimseye kaptırmamıştı. Oysa geçen beş yılın sonunda burekor da Güneydoğu illerine gitti. Şanlıurfa ve Diyarbakırlının kullandığı suyun fiyatı beş yıl sonundayüzde 111 gibi oldukça yüksek bir artış gösterdi. Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir gibi OrtaAnadolu illeri de suyun en fazla pahalandığı yerler. En düşük su zammı ise yüzde 26 ile Zonguldak,Karabük ve Bartın'da.

Su gibi temel harcama kalemlerinden birisi olan elektrik fiyatlarına zamda da yine Doğu ve Güneydoğubaşı çekiyor. Van, Muş, Bitlis, Hakkâri beş yılın sonunda elektrik fiyatlarında yüzde 90 zam gördü.

Dikkat çekici bir sonuç ise aynı bölgede yer alan Mardin, Batman, Şirnak ve Siirt'in yüzde 64 ileelektriğin en az zamlandığı iller olması.