Ülkemizde ve Dünyada Badminton Tarihi

TÜRKİYE’DE BADMİNTON
Türkiye Badminton Federasyonu (TBF) 31 Mayıs 1991 tarihinde kurulmuştur. 3 Kasım 1991 tarihinde 104. üye sıfatıyla Uluslararası Badminton Federasyonu (IBF) tarafından tam üyeliğe kabul edilmiştir.

Türkiye Badminton Federasyonu’nun ilk başkanı İrfan Yıldırım’dır. 5 Aralık 1993 tarihinde ilk kez yapılan federasyon başkanlığı seçimlerinde ise Akın Taşkent göreve gelmiştir. A. Faik İmamoğlu’nun 1997-2004 yılları arasında iki dönem federasyon başkanlığı sonrasında,2004 yılı aralık ayında yapılan seçimlerde Murat Özmekik federasyon başkanlığı görevine gelmiştir.2006 yılındaki özerklik sonrası 8 Eylül’de yapılan seçimlerde de Murat Özmekik ikinci defa Badminton Federasyonu Başkanı seçilmiştir ve halen bu görevi yürütmektedir. Ülkemizde kısa bir geçmişe sahip olmasına rağmen, badminton, son derece zevkli ve mücadele gerektiren bir spor dalı olması sebebiyle toplumumuzun her kesiminden büyük bir ilgi görmüştür. Ülkemizde ilk kez düzenlenen ve Badminton Federasyonu’nun 1994 faaliyet programı içerisinde yer alan Deplasmanlı Badminton Ligi Tespit Müsabakaları ise, 11 Bölgeden 24 takımın katılımı ile 4-7 Nisan 1994 tarihleri arasında Ankara’da gerçekleştirilmiştir. Bu müsabakalar sonucunda 8 takım Badminton Ligine katılmaya hak kazanmıştır. Pek çok üniversitemizin yer aldığı üniversiteler 1. ve 2. Liginden başka, 10’u 1. Lig, 20’si bölgesel lig olmak üzere toplam 30 kulübün mücadele ettiği deplasmanlı Badminton Ligi’ne 2000 yılında,ilk defa uygulanan bir sistemle,minikler ligi de dahil olmuştur. Milli Eğitim Bakanlığı ve Badminton Federasyonu’nun ortaklaşa düzenledikleri Minikler, Yıldızlar, Gençler Okullar arası yarışmaları ve ferdi Türkiye Şampiyonaları yanı sıra açık turnuvaların da düzenlendiği badminton sporu büyük bir hızla gelişme göstermektedir.

BADMİNTONUN TARİHSEL GELİŞİMİ

Arkeologlar ve tarihçilere göre günümüzden 3000 yıl önce oynanmıştır. Badmintonun gerçek anlamda dünya’da yayılması Çin’de bulunan manüskriptlere (el yazması) göre, günümüzden 1122 yıl önce Çin imparatorluğundaki Chu Sülalesi devrine rastlamaktadır. Bu tarihlerde beş altı kaz tüyünün bir vişneye takılmasıyla, güneş altında kurutularak elde edilen tüy topun bir raket ile oynanmasına Di-Dzyauci adı verilmiştir.

Çin’den sonra özellikle Hindistan’da büyük bir gelişme gösteren badminton bu ülkede daha da yayılarak Poona ve sonraki yıllarda Pune adları altında oynanmıştır.

Japonya’da bu oyuna Oy Bane (uçan tüy, uçan leylek) adı verilmiştir. 14. yüzyılda bu ülkede halkın büyük ilgisini çeken Badmintonu Asya’dan Avrupa’ya ilk kez Marco Polo (1254 - 1324) getirmiştir.

Fransa’da bu spora Kokvanten (uçan horoz) ve Jevolan (tüy top); Almanya, Avusturya ve İsviçre gibi ülkelerde Federball; Çar Rusya’sında ise Laptu adı verilmiştir. Günümüzde Pakistan’da oynanan badminton oyununa ise Çırya denilmiştir.

BADMİNTONUN TARİHÇESİ

1872 yılında Londra’ya 100 km. uzaklıktaki badminton isimli kasabanın asker kökenli dükü olan Beaufort uzun yıllar Hindistan’da bulunmuştur. Memleketine döndüğünde fildişi ve diğer değerli eşyalar arasında bir raket ve tüy topu getiren Beaufort, Poona oyununu Badminton kasabasında yaygınlaştırmaya başlamıştır. Aslında badminton, kelime anlamı olarak soğuk meyve suyu anlamına gelmekteydi. Dolayısıyla bu güzel meyve suyunu Badminton kasabası içmiş oluyordu.

J. L. Baldwin adlı sporcu ilk kez badminton oyun kurallarını koyan sporcu olarak spor tarihine geçmiştir. 1934 yılında Londra’da Uluslararası Badminton Federasyonu (IBF) kurulmuştur. Bu federasyona İngiltere, Hollanda, Danimarka, İrlanda, Kanada, Yeni Zelanda, İskoçya, Fransa ve Amerika olmak üzere toplam dokuz ülke üye olmuştur.
1960’lı yılların ortalarına doğru Çin Halk Cumhuriyeti Uluslararası Badminton Federasyonuna alınmamıştır. Bunun üzerine 1978 yılında başta Çin Halk Cumhuriyeti olmak üzere 3. Dünya ülkeleri kendi aralarında Dünya Badminton Federasyonu (WBF) nu kurmuşlardır. Uzun yıllar sonunda 1981 Mayıs ayında bütün ülkeler Uluslararası Badminton Federasyonu (IBF) bayrağı altında toplanmışlardır. Şu anda Uluslararası Badminton Federasyonuna 120’den fazla ülke üye olup, halen dünyada 9 milyondan fazla lisanslı sporcu bulunmaktadır. 1969 yılından itibaren her üç yılda bir Thomas Kupası adı verilen ve yalnızca erkekler kategorisinde müsabakalar yapılmaktadır. Buna karşılık bayan sporcular Betty Uber Kupası adı verilen maçlara katılmaktadırlar. Thomas ve Uber spor tarihine badminton sporunda ilk oyuncular olarak geçtikleri için, bu müsabakalar onların adı ile anılmaktadırlar.

1977 yılında resmi olarak ilk kez İsviçre’de Dünya Şampiyonası düzenlenmiştir.

5 Haziran 1985’te Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) badminton sporunun 1992 Olimpiyat programına alınmasını kararlaştırmıştır. Böylece badminton, 1992 Barcelona Olimpiyatlarından itibaren Olimpiyat Oyunlarının yarışma programında hem ferdi hem de takım müsabakaları olarak yapılagelmektedir.

Kaynak: Yrd. Doç. İrfan GÜLMEZ